Μέχρι να κλείσει η κάλπη και τα αδύνατα γίνονται δυνατά.

Του Γιώργου Παναγόπουλου 

Βρισκόμαστε δυο μήνες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές και κάθε μέρα που περνά επιβεβαιώνεται το προβάδισμα που έχουν οι εκλεγμένες δημοτικές και περιφερειακές αρχές. Οι νυν έχουν μπει πιο δυνατά στην προεκλογική μάχη γιατί διαθέτουν έτοιμο μηχανισμό. Δεν ψάχνουν να βρουν υποψηφίους γιατί έχουν έτοιμο το βασικό κορμό ενώ, επειδή έχουν ασχοληθεί με τα θέματα, δεν χρειάζεται να φτιάξουν προγράμματα, παρά μόνο να ανανεώσουν τα παλιά και να υποστηρίξουν τις επιλογές τους.

Οι παλιοί βρίσκονται ένα βήμα μπροστά από τους καινούργιους. Το μειονέκτημα της φθοράς – μικρής ή μεγάλης – ελαχιστοποιείται. Η επίδειξη ετοιμότητας και «αξιόμαχης ομάδας» λειτουργεί καταλυτικά στην επονομαζόμενη παράσταση νίκης. Οι περισσότεροι πολίτες αλλά και οι πολιτικοί των άλλων χώρων προσδιορίζουν τη στάση τους με βάση την παράσταση νίκης, η οποία λειτουργεί τελικά ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Όταν υπάρχει κλίμα επικράτησης ενός συνδυασμού, οι υπόλοιποι δεν βρίσκουν υποψηφίους, παρά μόνο «κομματικούς πατριώτες», που είναι έτοιμοι να πέσουν για την τιμή των όπλων. Η αποδυνάμωση των κομμάτων έχει όμως λιγοστέψει και τους πρόθυμους να «θυσιαστούν», με αποτέλεσμα τα πράγματα να γίνονται ακόμα πιο δύσκολα για την ανατροπή των κατεστημένων συστημάτων.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πορευόμαστε στις εκλογές, χωρίς να γίνεται ουσιαστική συζήτηση για τα μεγάλα θέματα κάθε περιοχής. Μέχρι να σχηματιστούν οι συνδυασμοί και να μάθουμε ποιοι τελικά είναι οι υποψήφιοι θα έχει μείνει ελάχιστος χρόνος για να τεθούν ουσιαστικά τοπικά ζητήματα. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις, στις τοπικές εκλογές δεν θα ψηφήσει με βάση τα χρίσματα και τη δυναμική των κομμάτων αλλά με βάση τα πρόσωπα και τους συνδυασμούς. Είναι προφανές ότι όποιος έχει να καταθέσει κάτι πραγματικά καινούργιο και ελπιδοφόρο σε τοπικό επίπεδο θα έχει τύχη ακόμα και αν ξεκινήσει αργότερα. Οι πιθανότητες θα γίνουν μεγαλύτερες όταν θα υπάρχουν αυτιά ανοιχτά να τον ακούσουν και για να συμβεί αυτό θα πρέπει ο παλιός να μην έχει να επιδείξει ουσιαστικό έργο στη θητεία του. Τα πράγματα βέβαια είναι εντελώς διαφορετικά και πολύ πιο εύκολα για τους καινούργιους υποψηφίους, όταν ο παλιός είναι εντελώς αποτυχημένος και έχει επιδείξει σοβαρή ανεπάρκεια.

Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι παλιές τοπικές αρχές έχουν καταφέρει να κρύψουν την ανεπάρκειά τους κάτω από το χαλί της οικονομικής κρίσης. Σε πολλές περιπτώσεις και στα πλαίσια της κοινωνικής πολιτικής έχουν «υποχρεώσει» εκατοντάδες ανθρώπους που έχουν πληγεί από την κρίση, ενώ έχουν αποφύγει συστηματικά να εμπλακούν σε αποφάσεις που πήγαιναν κόντρα στο κοινό αίσθημα. Με δυο λόγια, όλες οι τοπικές αρχές ήταν και δήλωναν σε όλους τους τόνους αντιμνημονιακές, αντίθετα με πολλούς νέους υποψηφίους οι οποίοι και ψήφισαν και υπερασπίστηκαν μνημονιακές πολιτικές. Οι περισσότεροι τοπικοί άρχοντες έχουν καταφέρει να πείσουν πως ό,τι θετικό έχει γίνει στην περιοχή έγινε με τη δική τους αποκλειστικά συμβολή, ενώ για ό,τι δεν έχει γίνει, φταίνε όλοι οι άλλοι από την κυβέρνηση μέχρι την… Γερμανία.

Στο επίπεδο των προγραμματικών εξαγγελιών, τις επόμενες ημέρες, θα διαβάσουμε ξανά μακροσκελείς καταλόγους έργων και θεωρητικές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη. Ο δήμαρχος Καλαμάτας, για παράδειγμα, έδωσε ήδη στη δημοσιότητα μια καταπλιάγκα υποσχέσεων και είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι, στην Καλαμάτα και τους άλλους δήμους. Οι προγραμματικές υποσχέσεις είναι όμως εξαιρετικά εύκολες και οι καταπλιάγκες έργων συντάσσονται μέσα σε μερικές ώρες. Το ζήτημα όμως είναι ποιες είναι οι προτεραιότητες που κάθε φορά τίθενται και κυρίως τι αποτέλεσμα είχαν οι πολιτικές που ασκήθηκαν σε κάθε περιοχή.

Όταν ένας δήμαρχος, για παράδειγμα, σε αστικό δήμο δεν έχει αντιμετωπίσει το κυκλοφοριακό και την καθαριότητα, είναι οξύμωρο να μιλά για ποιότητα ζωής. Με την ίδια λογική ένας δήμαρχος στην περιφέρεια που δεν έχει καταφέρει να συντηρεί αξιοπρεπώς το αγροτικό οδικό δίκτυο είναι κοροϊδία να μιλά για αξιοποίηση των ποιοτικών αγροτικών προϊόντων της περιοχής. Με δυο λόγια, τα προηγούμενα έργα νομιμοποιούν ή όχι νέες υποσχέσεις. Όσο μεγαλύτερη είναι η συνέπεια, τόσο πιο μεγάλο θα είναι το εκλογικό ποσοστό. Όσο πιο κοντά με την πραγματικότητα κάθε περιοχής είναι αυτά που αναδεικνύονται, τόσο πιο πολλοί θα είναι οι πρόθυμοι να τα ακούσουν. Οι πολίτες δείχνουν πως υπερβαίνουν κόμματα και ψευδοδιλλήματα. Θα κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους αυτοί που θα καταφέρουν να αναδείξουν τοπικά ζητήματα και θα πείσουν για την επάρκειά τους. Ο χρόνος που απομένει μέχρι τις εκλογές είναι αρκετός, και μέχρι να κλείσει η κάλπη, και τα αδύνατα μπορεί να γίνουν δυνατά.

Υ.Γ.Ο Οδυσσέας Βουδούρης ξεκαθάρισε, σε πρόσφατη συνέντευξη, ότι δεν βλέπει τον λόγο για τον οποίο θα πρέπει -όπως υποστηρίζουν ορισμένοι- να παραιτηθεί από βουλευτής, όντας υποψήφιος περιφερειάρχης, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Είναι θέμα που προκύπτει εκ του μη όντος. Ποια ηθική το επιβάλει; Δεν βλέπω ηθική διάσταση, δεν μπορώ να αντιληφθώ το σκεπτικό αυτής της σύστασης». Όλα αυτά ειπώθηκαν μερικές ώρες πριν την παραίτηση της υποψήφιας με το ΣΥΡΙΖΑ στην περιφέρεια Αττικής Ρένας Δούρου. Ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ στην περιφέρεια Πελοποννήσου δεν έχει παρά να διαβάσει τους λόγους που οδήγησαν τη Δούρου στην παραίτηση και αν δεν καταλάβει με την πρώτη ας την πάρει τηλέφωνο να του εξηγήσει το σκεπτικό και την ηθική διάσταση του θέματος.

panagopg@gmail.com