Διαβάζοντας δυνατά και σκεπτόμενος την 19 Μαΐου, Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ποντίων.

Του Γιαννη Ορ. Ιωαννίδη
Πρόεδρος Έν. Πολιτιστικών Φορέων Ν. Θεσ/νίκης

Σε μια εποχή όπου η δυτικοποιηση και η παγκοσμιοποίηση των πάντων, άλλα και ο μιμητισμός είναι στην ημερήσια διάταξη, υπάρχουν αντιστάσεις πολιτισμού των λαών, ανά τον κόσμο. 

Σε αυτή την παράμετρο βρίσκονται χιλιάδες Έλληνες όπου γης που προσπαθούν μέσα από της πολιτιστικές εκδηλώσεις να αναδείξουν τον πολιτισμό των προγονών τους, μέσα από εκθέσεις φωτογραφίας να παρουσιάσουν τα βάσανα και τους καημούς των ανθρώπων που ανά τους αιώνες διέσωσαν την παράδοση μας. 

Είναι μιας μορφής άμυνα όλων εκείνων που θέλουν να δώσουν την πλούσια παράδοση μας στις επόμενες γενιές. Να γνωρίσουν έναν πολιτισμό, με στοιχεία λαϊκής παράδοσης κι όχι έναν ξενόφερτο, έναν φτιαχτό που δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα και είναι εφήμερος. 

Οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται σε όλη τη χώρα άλλα και στο εξωτερικό, μας δείχνουν κι ένα άλλο μήνυμα. Ότι σε αυτές συμμετέχουν άνθρωποι νέοι, η τετάρτη γενιά των προσφύγων που οι μνήμες τους είναι κυρίως μέσα από τα βιβλία και λιγότερο από τις αφηγήσεις, μέσα από τη συμμετοχή τους σε εκδηλώσεις και τα ακούσματα και οι δραστηριότητες που προκύπτουν από την επαφή τους με τους χώρους των σωματείων. Γιατί αυτό είναι ένα χρέος σε όλους εκείνους τους προγόνους μας που θυσιάστηκαν και έφυγαν τόσο άδικα από τούτη τη γη. 

Πως η παρακαταθήκη που άφησαν είναι μεγάλη. Πως τα λουλούδια ανθίζουν. Οι ιδέες και τα οράματα τους θα γίνουν πραγματικότητα. Γιατί εμείς οι Θρακιώτες, Μικρασιάτες , οι Πόντιοι έχουμε γερή κράση. Περάσαμε δια πυρός και σιδηρού. Και αυτό που έμεινε είναι πως για να πετύχουμε κάτι, πρέπει να αγωνιστούμε. Και αυτό έχει γίνει βίωμα. Πως τίποτα δεν σου χαρίζεται. Όλα θα πρέπει με κόπο και θυσίες να τα κατακτήσεις. 

Όμως αυτή η προσπάθεια που γίνεται από αρκετούς συλλόγους δεν έχει πάρει ακόμη στο βαθμό που θα πρέπει η ακόμα και πολλές φόρες οι ίδιοι που το επιθυμούν, ποιοτικά χαρακτηριστικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις αρχίζει και τελειώνει στο χορό και το τραγούδι. Γίνονται όμως και κάποιες προσπάθειες από ανθρώπους που βρίσκονται στα ηνία συλλόγων για να προχωρήσουν και οι εκδηλώσεις του πνεύματος. Να μπει το βιβλίο, το θέατρο, η ποίηση σε αυτές τις εκδηλώσεις. 

Οι Θρακιώτες στο χώρο τους είχαν σπουδαία παράδοση στα γράμματα και τις τέχνες, τις οποίες μάλιστα ανέδειξαν και ως τρόπο ζωής. Γιατί άραγε και σε αυτόν τον τομέα να μην συνεχίσουμε εμείς οι επίγονοι τους; Μήπως μας αξίζει; Νομίζουμε πως μπορούμε όχι μόνο να τα καταφέρουμε, άλλα και να μεγαλουργήσουμε. Αρκεί να προσπαθήσουμε. Βεβαίως χρειάζονται χρήματα και κυρίως η αξιοποίηση των κατάλληλων ανθρώπων, επιστημόνων οι οποίοι αν χρειαστεί να χρηματοδοτηθούν σε ειδικές αποστολές για να πάνε εκεί να μαζέψουν τα χρήσιμα υλικά που διασώζονται. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη προσφορά των μελών πιστεύουμε που μπορεί να παραδώσει στις επόμενες γενιές ο Σύλλογος. 

Η μόδα των εφήμερων, ασχεδίαστων και χωρίς υποδομή πολιτιστικών εκδηλώσεων αποτελεί περισσότερο πολιτιστική μάστιγα παρά πολιτιστική ευλογία. Η διασπάθιση χρημάτων χάρη στιγμιαίων αναγκών εξυπηρετεί περισσότερο τη δημιουργία εντυπώσεων και οδηγεί σε απαράδεκτη εξάρτηση των πολιτιστικών συλλόγων από κεντρικές εξουσίες. Γι αυτό ας ξεχάσουμε τις αποσμητικές πρωτοβουλίες αυτοσχεδιασμού, καθώς και τις ενέργειες άμεσης απόδοσης και εντυπωσιασμού. 

Πρέπει να αντιληφτούμε πλέον την αναγκαιότητα ενός συνολικού σχεδιασμού με βάση τα τοπικά δεδομένα, που θα διαπνέεται από συστηματικά επεξεργασμένη μακρόπνοη πολιτική. Και όχι στον πολιτισμό διαχειριστή των επιχορηγήσεων. 

Από την πολύχρονη εμπειρία μου έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η νεολαία, που είναι ο σημαιοφόρος των πολιτιστικών ιδεωδών για το μέλλον, μας γυρίζει σήμερα την πλάτη. Και μας γυρίζει την πλάτη γιατί μας βλέπει κι εμάς ως μέρος της εξουσίας. 

Λάθος οι σύλλογοι έχουν πολιτική βάση στο θέμα του πολιτισμού  Και όχι πολιτική πολιτισμού. Από τα πάνω, πρέπει κάποια στιγμή να συζητήσουμε στο τόπο αυτό για ποιο λόγο το νέο Ελληνικό κράτος προηγείται ιστορικά της κοινωνίας των πολιτών. Γιατί στην Ελλάδα η κρατική οργάνωση προηγείται της κοινωνικής οργάνωσης.