Διαφθορά: η κόπρος του Αυγεία

Του Θεόδωρου Κουτρούκη

Επικ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου 

Η διαφθορά ποτέ δεν πεθαίνει; Έτσι φαίνεται αφού τα στοιχεία που και φέτος παρουσιάστηκαν για το φαινόμενο δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικά. Ειδικότερα, -σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς, με κριτήριο τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς η Ελλάδα βρίσκεται στην 80η θέση ανάμεσα σε 183 χώρες ( μαζί με τις Κολομβία Μαρόκο, Ελ Σαλβαδόρ Περού και Ταϊλάνδη) και προτελευταία στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27. Επιπλέον, το κόστος αυτής της διαφθοράς την τελευταία δεκαετία εκτιμάται σε 120 δις ευρώ.

Οι παραπάνω εκτιμήσεις εκφράζουν μία δυσώδη πραγματικότητα. Η κρατική εξουσία και οι κατά καιρούς διαχειριστές της δεν έχουν καταφέρει να προστατεύσουν τους πολίτες από τη διαφθορά , που έχει εισχωρήσει σε πολυποίκιλες πτυχές του δημόσιου βίου (κατάχρηση δημόσιων πόρων, δωροδοκία, αδιαφανής λήψη αποφάσεων, φακελάκι, ρουσφέτι). Οι περιορισμένες αξιέπαινες πρωτοβουλίες (opengov, Διαύγεια, εκ νέου ενίσχυση του ΑΣΕΠ, αλλαγή τρόπου επιλογής διευθυντών στο δημόσιο, ηλεκτρονική συνταγογράφηση) δεν επαρκούν για να κατανικήσουν τη φαυλότητα που έχει διαποτίσει κάθε πλευρά της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. 

Βέβαια, είναι ηλίου φαεινότερο ότι συνένοχοι στην άνομη συναλλαγή είμαστε όλοι μας: όλοι κάποτε πληρώσαμε έναν ελεύθερο επαγγελματία χωρίς να λάβουμε απόδειξη ή δώσαμε «γρηγορόσημο» σε κάποιον αρμόδιο κρατικό λειτουργό ή αγοράσαμε ακίνητο και πληρώσαμε φόρο όχι για την αγοραία αλλά για την αντικειμενική αξία ή χειριστήκαμε τα συνταξιοδοτικά μας ανάλογα με τη διάτρητη νομοθεσία, αξιοποιώντας παραθυράκια του νόμου ή συνταγογραφήσαμε στο βιβλιάριο υγείας μας φάρμακα για άλλον ασθενή ή επιχειρήσαμε να διορίσουμε τα παιδιά μας στο δημόσιο δια της πλαγίας οδού και άλλα πολλά. 

Άλλωστε, όπως ορθά σημειώνει για τη σχέση διαφθοράς και ελληνικού πολιτικού συστήματος ο καθηγητής Γ. Κοντογιώργης «ο πολίτης (…) αφέθηκε να διαπραγματευθεί την ψήφο του στο δυσμενές περιβάλλον προσωπικής εξάρτησης που δημιουργεί η πολιτικά κυρίαρχη πολιτική εξουσία». 

Σε κάθε περίπτωση η διαφθορά δεν είναι παρά μέρος του πολιτικού μας συστήματος και θα είναι ένα από τα κρίσιμα διακυβεύματα των επόμενων εκλογών. Αυτό που μένει να διαπιστώσουμε είναι αν οι εκλογείς θα επιβραβεύσουν με την ψήφο τους την καθεστηκυία τάξη της σήψης ή θα αναλάβουν τις ευθύνες τους συνδράμοντας τον καθαρισμό της «κόπρου του Αυγεία». Οψόμεθα.