Γενόσημα Κόμματα, Σημαίες Ευκαιρίας και Μνημόνιο ΙΙΙ

Του Θεόδωρου Κουτρούκη

Επικ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Δεν είναι υποψήφιος με κανένα πολιτικό κόμμα

Καθώς πλησιάζουμε την ημέρα των εκλογών, ο πολιτικός κόσμος φαίνεται ότι αδυνατεί να επιδείξει τη δέουσα ωριμότητα και σύνεση και επιμένει στη καλλιέργεια ενός νέφους αυταπάτης, υπό τη σκιά του οποίου θα κληθούν να ψηφίσουν οι πολίτες. Τα τρέχοντα δεδομένα των δημοσκοπήσεων δείχνουν ανάγλυφα ότι οι εκλογές της 6ης Μαΐου δύσκολα θα δώσουν σταθερή κυβερνητική λύση, ενώ η επόμενη βουλή θα συντίθεται από αρκετά πολιτικά κόμματα. Θα γίνει όμως έτσι;

Στην απερχόμενη βουλή εκτυλίχθηκαν οι πιο θεαματικές στροφές πολιτικών στρατηγικών της τελευταίας 30ετίας. Ειδικότερα, είδαμε κόμματα και βουλευτές που αρχικά υποστήριξαν ένα μείγμα πολιτικής (Μνημόνιο Ι) και στη συνέχεια απέσυραν τη στήριξη τους, κόμματα και βουλευτές που αρχικά καταδίκασαν το Μνημόνιο και στη συνέχεια υποστήριξαν μια δυσμενέστερη για το λαό εκδοχή του (Μνημόνιο ΙΙ), βουλευτές που καταψήφισαν δανειακές συμβάσεις και νομοσχέδια πολιτικής, για να το μετανιώσουν μετά από λίγες ημέρες και να επιστρέψουν στο «μαντρί» ζητώντας τη συγχώρεση του αρχηγού-αυθέντη κ.λπ.

Την ίδια περίοδο δημιουργήθηκαν νέα κόμματα, που όλα εξέφραζαν μια προσωπική ή πολιτική διαφοροποίηση με την ηγεσία, τις θέσεις ή την πολιτική στάση ενός προϋπάρχοντος κομματικού σχηματισμού. Όλα αυτά σε ένα γαϊτανάκι δηλώσεων και δεκάρικων λόγων με την άκρη του ματιού στραμμένη στην τηλεοπτική κάμερα.

Η έναρξη της προεκλογικής περιόδου μπορεί να έδωσε ένα τέλος στον χειρότερο εφιάλτη των εν ενεργεία βουλευτών (που συχνά έπρεπε να ψηφίζουν με το πιστόλι στον κρόταφο), ενεργοποίησε όμως την έναρξη ενός νέου φαινομένου: την περιφορά πολιτευτών σε κόμματα-σημαίες ευκαιρίας, μέχρις ότου λάβουν την καλύτερη προσφορά και κατ’ επέκταση τις συνεχείς μεταγραφές υποψηφίων βουλευτών.

Ιδίως τον τελευταίο καιρό οι μετακινήσεις δεν περιορίζονται μόνο στην αλλαγή ορόφων στην κεντροδεξιά ή την κεντροαριστερή «πολυκατοικία», αλλά οδηγούν και σε θεαματικές αλλαγές «ιδεολογικοπολιτικού οικοδομικού τετραγώνου» (π.χ. επιλογές του «Άρματος Πολιτών»). Η επόμενη πράξη του δράματος θα παιχτεί μετά τις εκλογές. Ανεξάρτητα από την ακριβή καταγραφή της κάλπης, η Ελλάδα θα πρέπει να αντιμετωπίσει την αδήριτη ανάγκη σταθερής διακυβέρνησης. Κι αν οι βασικοί εταίροι του πάλαι ποτέ κραταιού δικομματισμού καταφέρουν να σχηματίσουν ένα βιώσιμο κυβερνητικό σχήμα, η χώρα θα πορευτεί με την ίδια δοκιμασμένη συνταγή (ενδεχομένως και με ένα νέο Μνημόνιο) στον Γολγοθά της απομείωσης του δημοσίου χρέους. Τι θα γίνει όμως στην περίπτωση που η προηγούμενη εξέλιξη δεν είναι εφικτή; Νομίζω πως το πιθανότερο σενάριο είναι να δούμε πολλούς από τους νεόδμητους πολιτικούς οργανισμούς να εξελίσσονται πλήρως η μερικώς σε κόμματα-γενόσημα: με διαφορετικό όνομα και επιχειρηματολογία αλλά πάντως με την ίδιες θεμελιώδεις προτεραιότητες που είχε θέσει και το απερχόμενο κυβερνητικό σχήμα.

Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι σειρήνες της εξουσίας και οι πιέσεις για τη διακυβέρνηση της χώρας θα είναι τόσο ισχυρές, ώστε δεν αποκλείεται να δούμε «επαναπατρισμό» βουλευτών στα κόμματα από τα οποία προήλθαν, εξ ολοκλήρου προσχώρηση συντεταγμένων κομμάτων στο σχήμα της συμπολίτευσης και εκ βάθρων ανασυγκρότηση των λεγόμενων «μνημονιακής» και «αντιμνημονιακής» παράταξης. Άλλωστε, μετά τις εκλογές το δίλημμα για τους πολιτικούς ταγούς θα είναι πρόδηλο: αν δεν αναλάβούν εκείνοι τις ευθύνες διακυβέρνησης της χώρας, ίσως βρεθεί κάποιος άλλος να τo πράξει.