Μάχη των Γλυκών: Μελομακάρονο ή Κουραμπιές - Το αιώνιο δίλημμα των Χριστουγέννων

Γραφει ο Κων/νος Στογιαννάρης
Μέλος της Έ.ΔΗ.Π.Η.Τ Μακεδονίας - Θράκης

Κάθε Δεκέμβρη, την ώρα που τα λαμπάκια ανάβουν και τα σπίτια μοσχοβολούν κανέλα και βούτυρο, αναβιώνει μια από τις πιο γλυκές… συγκρούσεις της ελληνικής παράδοσης. 

Με το που στολίζονται οι δρόμοι και οι πρώτες νότες από τα κάλαντα ηχούν στα αυτιά μας, η Ελλάδα χωρίζεται αθόρυβα σε δύο στρατόπεδα. Δεν χρειάζονται συνθήματα, ούτε πανό. Αρκεί μια ματιά στην πιατέλα του σαλονιού και το αιώνιο δίλημμα: Μελομακάρονο ή κουραμπιές; Μέλι ή άχνη; Ζουμερό ή βουτυράτο;

Από τη μία, οι «πιστοί του σιροπιού» και από την άλλη, οι «εραστές της άχνης». Η μάχη για την επικράτηση στο χριστουγεννάτικο τραπέζι ξεκινά και οι κανόνες είναι απλοί: δεν υπάρχει ισοπαλία.

Ο «Μακάβριος» Μελομακάρονος με τη χρυσή καρδιά

Ποιος να το φανταζόταν ότι το πιο «χαρούμενο» γλυκό των γιορτών ξεκίνησε την καριέρα του ως... δείπνο παρηγοριάς; Η λέξη προέρχεται από τη μεσαιωνική «μακαρωνία», ένα γεύμα που προσφερόταν στις κηδείες. Ευτυχώς για εμάς, κάποιος εμπνευσμένος ζαχαροπλάστης στο Βυζάντιο αποφάσισε ότι η ζωή θέλει μέλι. Έτσι, η «μακαρία» (ψυχόπιτα) βούτηξε στο σιρόπι και μεταμορφώθηκε στο απόλυτο σύμβολο ευζωίας.

Από τη μία πλευρά, λοιπόν, το μελομακάρονο: σκούρο, αρωματικό, γεμάτο μέλι, καρύδι και μπαχαρικά. Συμβολίζει τη ζεστασιά, την αφθονία και τη θαλπωρή των Χριστουγέννων. Είναι ο «δημοκράτης» των γλυκών. Έχει ελαιόλαδο, πορτοκάλι και κανέλα – σχεδόν πείθεις τον εαυτό σου ότι τρως κάτι υγιεινό. Επιπλέον, προσφέρει τη μεγαλύτερη ασφάλεια στον καταναλωτή: μπορείς να το φας φορώντας το αγαπημένο σου μαύρο πουλόβερ χωρίς να μοιάζεις μετά με θύμα έκρηξης σε αλευρόμυλο. Είναι το γλυκό που δεν φοβάται να «λερωθεί» με σιρόπι, αρκεί να σου προσφέρει αυτή τη μελωμένη αγκαλιά σε κάθε δαγκωματιά.

Ο «Αριστοκράτης» Κουραμπιές και το ρίσκο της άχνης

Από την άλλη πλευρά, ο κουραμπιές δεν κρύβει την καταγωγή του. Με όνομα που παραπέμπει στο τουρκικό «Kurabiye» και τεχνικές που τελειοποίησαν οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, είναι το γλυκό της απόλυτης γιορτής. Λευκός, ντελικάτος, βουτυρένιος, ντυμένος με άχνη σαν φρεσκοπεσμένο χιόνι. Κομψός, παραδοσιακός και ακαταμάχητος.

Ο κουραμπιές είναι για τους τολμηρούς. Είναι για εκείνους που δεν φοβούνται να κρατήσουν την ανάσα τους την ώρα που δαγκώνουν, για να μην πνιγούν από το σύννεφο της άχνης. Είναι το γλυκό που «προδίδει» το έγκλημά σου: ένα φιλί, μια αγκαλιά ή ακόμα και ένα απλό άγγιγμα στο κινητό μετά την κατανάλωση, αφήνει πίσω του το λευκό στίγμα της απόλαυσης. Είναι η αισθητική τελειότητα των Χριστουγέννων, το χιονισμένο τοπίο που χωράει σε μια μπουκιά.

Το μεγάλο δίλημμα: Σιρόπι ή Βούτυρο;

Η σύγκρουση είναι κατά βάση δομική. Το μελομακάρονο παίζει με την υφή – αν είναι πολύ μαλακό το λες «λάσπη», αν είναι σκληρό «πέτρα». Η τέχνη του σιροπιάσματος είναι μια λεπτή ισορροπία που απαιτεί χειρουργική ακρίβεια. Ο κουραμπιές, από την άλλη, ποντάρει στο άρωμα. Αν το βούτυρο δεν είναι εκλεκτό, το παιχνίδι χάθηκε. Αν το καβουρδισμένο αμύγδαλο δεν κάνει το σωστό «κρακ» τη στιγμή που πρέπει, η εμπειρία μένει μισή.

Υπάρχει βέβαια και η «τρίτη δύναμη»: αυτοί που βουτάνε το μελομακάρονο σε λιωμένη σοκολάτα, εκνευρίζοντας τους παραδοσιακούς, και εκείνοι που τρώνε τον κουραμπιέ κρυφά πάνω από τον νεροχύτη για να μη λερώσουν το χαλί.

Η Ώρα της Κρίσης

Τελικά, η απάντηση δεν βρίσκεται στις θερμίδες, ούτε στην ιστορία. Βρίσκεται στις αναμνήσεις μας. Για κάποιους, Χριστούγεννα είναι η μυρωδιά της κανέλας που βράζει στο μέλι. Για άλλους, είναι το λευκό «σύννεφο» που μένει στα δάχτυλα και το άρωμα του φρέσκου βουτύρου.

Η μάχη δεν έχει νικητή — και ίσως αυτό να είναι το μυστικό της. Γιατί τα Χριστούγεννα δεν είναι θέμα επιλογής, αλλά απόλαυσης. Είναι η στιγμή που το μελομακάρονο βουτάει στο μέλι και ο κουραμπιές αφήνει ίχνη άχνης στο τραπέζι. Είναι οι αναμνήσεις, οι οικογενειακές συνταγές και οι μικρές «διαφωνίες» που μας ενώνουν.

Εσύ, λοιπόν, όταν πλησιάζεις το τραπέζι, προς τα πού απλώνεις το χέρι σου; Είσαι από εκείνους που μετράνε πόσα μελομακάρονα έφαγαν για να σπάσουν το περσινό ρεκόρ, ή από εκείνους που πιστεύουν ότι ένας σωστός κουραμπιές αξίζει όλο το καθάρισμα του κόσμου;

Τελικά, η μόνη σωστή απάντηση στο δίλημμα είναι μία: Και τα δύο. Γιατί χωρίς αυτή τη γλυκιά μάχη, τα Χριστούγεννα δεν θα είχαν την ίδια γεύση.

Όποιο κι αν διαλέξετε, καλή απόλαυση και Καλά Χριστούγεννα!