Η τελευταία ευκαιρία για τον αγροτοδιατροφικό τομέα του Ιωάννη Μπατζαρακίδη

Γράφει ο Ιωάννης Μπατζαρακίδης*
Μέλος Τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής 

Ο αγροτοδιατροφικός τομέας συνεισφέρει καθοριστικά στην επισιτιστική επάρκεια, είναι κύριος τροφοδότης της μεταποίησης τροφίμων και έχει στενή σύνδεση με τους κλάδους μεταφορών, χονδρεμπορίου και λιανικού εμπορίου.

Επιπλέον, υποστηρίζει την εγχώρια βιομηχανία γεωργικών εφοδίων και μηχανημάτων, επηρεάζει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας και αποτελεί παράγοντα κοινωνικής συνοχής, αφού είναι σημαντική πηγή πλήρους και μερικής απασχόλησης.

Παράλληλα, η λειτουργία του συνδέεται με την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.

Σημαντικές προκλήσεις…

Παγκόσμια στοιχεία του Αγροτοδιατροφικού τομέα 

• Η προστιθέμενη αξία του αγροτικού κλάδου αυξήθηκε κατά 73% μεταξύ 2000 και 2019, σε περίπου $3,5 τρισεκατομμύρια. 
• Το μερίδιο του αγροτικού κλάδου για το 2019 στο παγκόσμιο ΑΕΠ ήταν, περίπου στο 4%. 
• Ο τομέας της Αγροδιατροφής αποτελεί τον μεγαλύτερο εργοδότη παγκοσμίως, καθώς συμβάλλει στον βιοπορισμό του 40% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ο αγροτικός κλάδος απασχολεί το 26,8% του πληθυσμού. Συγκεκριμένα, το 27,6% των εργαζόμενων ανδρών και το 25,3% των εργαζόμενων γυναικών, απασχολούνται στον αγροτικό κλάδο, σύμφωνα με δεδομένα του 2019.

Σήμερα, ο Αγροδιατροφικός τομέας βρίσκεται αντιμέτωπος με τεράστιες προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες. Μέχρι το 2050, ο τομέας θα πρέπει να τρέφει 40% περισσότερους ανθρώπους και να έχει αυξήσει την παραγωγή τροφίμων κατά 70%, ενώ η καλλιεργήσιμη γη θα έχει αυξηθεί κατά μόλις 10%. Μέχρι τότε, το 68% του πληθυσμού θα κατοικεί σε αστικές περιοχές, ενώ εκτιμάται ότι το 12% θα υποσιτίζεται.

Το 1970, η καλλιεργήσιμη γη ανά άτομο, παγκοσμίως, υπολογιζόταν στα 3,8 στρέμματα. Το 2000, μειώθηκε στα 2,3, ενώ η πρόβλεψη για το 2050 κυμαίνεται στα 1,5 στρέμματα.

Περιβαλλοντικές τάσεις

Περισσότερο από το 75% των εδαφών της Γης έχουν υποβαθμιστεί σημαντικά, υπονομεύοντας την ευημερία 3,2 δισ. ανθρώπων. Αυτά τα εδάφη που είτε έχουν γίνει έρημοι, είτε έχουν μολυνθεί, είτε έχουν αποψιλωθεί και μετατραπεί σε γεωργική έκταση αποτελούν, επίσης τις κύριες αιτίες εξαφάνισης ειδών. Εάν συνεχιστεί αυτή η τάση, το 95% των εδαφών της γης θα μπορούσε να υποβαθμιστεί μέχρι το 2050.

Επίσης, το 33% των γεωργικών εκτάσεων του πλανήτη θεωρείται πως έχουν μέτρια έως πολύ υποβαθμισμένη ποιότητα. Τα κυριότερα αίτια αυτού του φαινομένου θεωρούνται πως είναι η εντατική γεωργία και η κλιματική αλλαγή.

Άλλο επιβαρυντικό στοιχείο, που προκύπτει από την αλληλεπίδραση του τομέα της Αγροδιατροφής και του περιβάλλοντος, είναι η αύξηση των ποσοστών απώλειας της χερσαίας και της υδάτινης βιοποικιλότητας, που σχετίζονται με τη μη βιώσιμη γεωργία και κυμαίνονται σε 70% και 50%, αντίστοιχα.

Οι νέες πληθυσμιακές προβλέψεις δείχνουν ότι εννέα χώρες θα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ της προβλεπόμενης αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού από σήμερα έως το 2050.

Με τέτοια τεράστια κοινωνικά σύνολα που παράγουν ή καταναλώνουν τα αγροτοδιατροφικά προϊόντα απόλυτη προτεραιότητα πρέπει να είναι αξιόπιστοι έλεγχοι ποιότητας των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, με στόχο τη προστασία του παραγωγού και του καταναλωτή. Καμπανάκι κινδύνου αποτελεί η συρρίκνωση της αρόσιμης γης ανά άτομο. Το 1970, η καλλιεργήσιμη γη ανά άτομο, παγκοσμίως, υπολογιζόταν στα 3,8 στρέμματα. Το 2000, μειώθηκε στα 2,3 ενώ η πρόβλεψη για το 2050 κυμαίνεται σε 1,5 στρέμματα. Κυριότερο αίτιο της συρρίκνωσης της καλλιεργήσιμης γης ανά άτομο είναι η αστική επέκταση, η οποία αναμένεται να οδηγήσει σε 1,8% έως 2,4% απώλεια των παγκόσμιων καλλιεργήσιμων εκτάσεων έως το 2030, με το 80% να ανήκει στην Ασία και την Αφρική. Ειδικά οι ΗΠΑ, απώλεσαν 31 εκατ. στρέμματα γεωργικών εκτάσεων τα τελευταία 20 χρόνια, εκ των οποίων τα 11 εκατ. χρησιμοποιήθηκαν για την επέκταση των κωμοπόλεων.

Στην Ελληνική ύπαιθρο καταγράφονται πλέον μεγάλες απώλειες αγροτικής γης, για την εγκατάσταση συστημάτων ήπιας παραγωγής ενέργειας, (φωτοβολταϊκά κλπ.).

Είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός και η επαναξιολόγηση των οργανισμών του υπουργείου αγροτικής ανάπτυξης και τροφίμων και την στελέχωση τους με επιστημονικό προσωπικό.

Επιβεβλημένη ανάγκη είναι η μείωση των κατακερματισμένων αγροτικών τεμαχίων με καθολική εφαρμογή αναδασμού της γης για μείωση του κόστους παραγωγής.

Εκσυγχρονισμός του παραγωγικού μοντέλου με επιστημονική μελέτη και καθοδήγηση για διαμόρφωση διακριτών ζωνών παραγωγής προϊόντων, βάση των εδαφοκλιματικών χαρακτηριστικών κάθε περιοχής. Μελέτες διαχείρισης υδάτινων αποθεμάτων και προστασία των παραγωγών από το δυσβάσταχτο κόστος που θα επιφορτιστούν τα επόμενα έτη, από την κατάργηση-συγχώνευση των οργανισμών διαχείρισης νερού και την είσοδο ιδιωτών στην διαχείριση του.

Κατάργηση του φόρου πετρελαίου σε μηχανήματα και εγκαταστάσεις πρωτογενούς παραγωγής.

Η χώρα μας, χωρίς βαριά βιομηχανία, με μικρή τεχνολογική ανάπτυξη, πέραν του τουρισμού που είναι σε σχετικά καλή κατάταξη παγκοσμίως, εκεί που μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα και σημαντικά είναι ο σύγχρονος πρωτογενής και αγροτοδιατροφικός τομέας!!!!!

Το ΠΑΣΟΚ και μπορεί και ξέρει να στηρίξει και να αναπτύξει τον πρωτογενή και αγροτοδιατροφικό τομέα.

Μπατζαρακίδης Ιωάννης 

Μέλος Τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής Πρ. Υπ. Βουλευτής Β´ Θεσσαλονίκης